Pesok nyaéta pikabitaeun, paréntah kudu ditepikeun ku cara anu matak pikabitaeun hingga nimbulkeun rasa agul dina haténa. 5. ASIH. Asih nyaéta nyaah, kudu diusakeun yén anu diparéntah ngarasakeun yén manéhna téh bagéan tina diri anu maréntah, hingga milu tanggung-jawab jeung haté sagemblengna. 6. KARUNYA. Saréngséna neuleuman ieu matéri, kalawan daria, silihargaan, gawé bareng, jeung percaya diri Sadérék dipiharep nyangking pangaweruh jeung kamampuh ngeunaan: 1. hakékat réfléksi pangajaran; 2. réfléksi pikeun maluruh deui tujuan pangajaran basa Sunda; 3. réfléksi pikeun maluruh materi nu geus diajarkeun; jeung 4. Lalu saat 10 hari terakhir Ramadhan, Sang Nabi juga melakukan I'tikaf arti I'tikaf dalam bahasa adalah berdiam diri/jeda/hening di suatu tempat/masjid berdiam diri atau jeda atau hening itu identik dengan meditasi dan tapa ngaji diri dan ngaji rasa tp sekarang ini banyaknya yg i'tikaf itu justru berlomba-lomba ngejar target khataman Ngaji diri berasal dari hadits Nabi yang berbunyi MAN ‘Arafa Nafsahu, Faqad Arafa Rabbahu. “Siapa yang mengenal dirinya, akan mengenal Rabb-nya”. Begitulah kurang lebih ungkapan dari sabda Rasulullah SAW tersebut. Sebenarnya Nabi mengajak kita untuk 'Ngaji diri' yakni mencari jati diri yang sejati. aya nu sujud jeung nu teu sujud ka manusa, mana barangna?ngaji, ngaji diri, ngaji rasa, ngaji roso, ngaji sunda, ngaji makrifat, ngaji filsafat, ngaji tasawu Patalina ngeunaan moral jeung eusi ieu carita pondok anu dibukukeun dina buku kumpulan carpon Kanyaah Kolot karya Karna Yudibrata téh nya éta ngeunaan naon-naon anu karandapan jeung karasa ku para palaku dina ieu carita, tumali jeung tanggung jawab jeung haté nurani. Ku kituna ajén moral anu pangmindengna kapanggih nya éta ngeunaan kanyaah. Ayeuna, di dieu, jeung Alloh. Engke, di ditu, nya angger jeung Alloh. Alloh nu engke di ditu, eta Alloh anu ayeuna di dieu. Eta² keneh. Naha make ragu², ngaji diri jeung ngaji rasa. supaya bagja salawasna. caketkeun kanu maha kawasa. bagja cilaka mungguh mantena. nu ngatur hirup dunya aherat. didunya ngan ukur saliwat . Beresih diri jeung darajat takwa teu dibikeun ku Gusti Alloh ka sambarangan jalma, pon kitu deui eta jalma teu bisa sagawayah ngaku dirina geus kaasup jalma anu bersih diri atawa suci, komo bari jeung ngaku-ngaku geus meunang darajat takwa, padahal dina ngalaksanakeun ibadahna eta jalma teh belang betong, malahan mungkin bae eta jalma teh tara Ngaji diri menj adi pilar kehidupan masyarakat dalam membina hubungan antar sesama masyarakat kase- puhan, yakni dalam tekad, ucap jeung lampah (ke mauan/ niat, perkataan dan W3fupc.